Witte zakdoek

Het is zondagmiddag. Een vrouw belt, haar vader is overleden in het ziekenhuis. Ze vraagt me nu direct naar haar ouderlijk huis te komen.

Als ik binnenkom tref ik daar moeder, op hoge leeftijd, helder van geest en heel goed voor ogen wat ze wil. Drie kinderen van middelbare leeftijd met hun partners. Er heerst een harmonieuze sfeer. Het gezin wil in geen geval dat vader nog naar huis komt. Moeder heeft daar bij het overlijden van haar eigen ouders nare ervaringen mee gehad. Ondanks dat de kinderen het eigenlijk prettig zouden vinden om vader nog thuis te hebben, respecteren ze de wens van hun moeder. De volgende ochtend begeleid ik meneer van het mortuarium van het ziekenhuis naar het rouwcentrum vlakbij het woonhuis. Na de verzorging komt het gezin en zien zij hun overleden man en vader voor het eerst na de laatste momenten in het ziekenhuis. Een moeilijk en beladen moment. Ik heb hen ervoor kunnen behoeden dat het vervelende gevoel hen overvalt door dit goed te bespreken met hen. Aansluitend zetten we de dag uit, ze hebben er goed over nagedacht en met een paar toevoegingen mijnerzijds is het naar ieders zin. Het wordt een bijeenkomst in een gemeenschapshuis in het dorp. Eigenlijk wilde moeder naar de kerk, omdat ze dat zo’n warm gebouw vindt. Maar vader had uitdrukkelijk laten weten geen verbinding meer met het geloof te voelen en wenste absoluut niet een kerkelijk afscheid. Ik besluit hen in contact te brengen met een voor hen geschikte ritueelbegeleider. Door zijn fijne manier van werken compenseert hij de afwezigheid van een pastoor. De ritueelbegeleider komt een paar keer naar het gezin en neemt ruimschoots de tijd om te luisteren naar de verhalen over man en vader. Zoals over zijn gewoonte de kinderen en kleinkinderen vanachter het raam met een witte zakdoek uit te wuiven.

Ondertussen heeft de zoon in de computer van vader een afscheidsspeech gevonden. Vader was duidelijk al langer met zijn naderend afscheid bezig en heeft een hartverwarmend, luchtig verhaal gemaakt over zijn leven. De oudste kleindochter zal deze speech, waar dankbaarheid en tevredenheid uit spreekt, voorlezen. Op de dag van de uitvaart gaat de ritueelbegeleider voor in de dienst, en maakt er met de invulling van de kinderen en kleinkinderen een warm afscheid van. Vooral door de inbreng van vader zelf, zijn speech, die de toehoorders geregeld doet glimlachen.

Ik realiseer me opnieuw hoe bijzonder het is om zo een week op te mogen lopen met een familie en ze te helpen met de complete organisatie van het afscheid. Door de verdieping van het contact in zo’n periode leer ik regelmatig de persoon in kwestie beter kennen en dat maakt dit vak zo speciaal. Na de afscheidsbijeenkomst begeleid ik meneer naar het crematorium. Wanneer de rouwauto vertrekt stelt de familie zich met vrienden en andere aanwezigen achter de auto op. Iedereen met een witte zakdoek in de hand. Wuivend.