In heel de wereld
‘Mijn opa, mijn opa, mijn opa’ zongen de kleindochters op het feest voor zijn 70e verjaardag. Een jaar geleden nog maar. Vier kleine blonde meisjes, gekleed als vlindertjes, en ze zongen het uit volle borst. 'In heel mijn leven is er niemand zoals hij’. Zijn leven draaide de laatste jaren om hen: zijn vier kleindochtertjes. Grapjesopa noemden ze hem. En nu, een jaar later, is hij er niet meer. Dat vond hij eigenlijk het ergste van doodgaan: dat hij zijn kleindochters niet zou zien opgroeien.
Ik zit aan tafel met zijn twee dochters en mevrouw. De twee dochters vertellen dat ze graag zoveel mogelijk zelf doen. Dat kan natuurlijk. Samen bekijken we waar ze mijn hulp bij nodig hebben. Meneer ligt opgebaard in zijn eigen werkkamer. Dat heb ik vanochtend vroeg kort na zijn overlijden voor hen verzorgd. De kaarten doen ze zelf, de enveloppen zijn al geschreven, ze gaan zo zelf de tekst naar de drukker brengen. Volgauto’s hebben ze niet nodig, een rouwauto wel. Gewoon een zwarte. De kerk is al geregeld, hun neef die pastor is zal voorgaan in de dienst. De liturgie maken ze zelf, en ook de gedachtenisprentjes. De eenvoudige kist willen ze graag met strak katoenen bekleding. En of ik de crematie kan regelen?Â
Gelukkig is er ruimte op de juiste tijd in het door hen gewenste crematorium. Als ik de dag erna binnenkom, vertellen ze dat alles voorspoedig gaat. Ik geef hen wat suggesties ter verbetering. Ze zijn er wel druk mee, met de organisatie, zeggen ze. Bellen, mailen, naar de bloemist en ook naar het restaurant waar de condoleance zal zijn: het houdt niet op. Ik stel hen voor een draaiboek te maken voor de uitvaartdag, zodat voor alle betrokkenen duidelijk is wat van hen verlangd wordt, en op welk moment. De tijd voor hun speech komt een beetje in het gedrang met al het werk. Of ik de witte ballonnen die tijdens de condoleance in de tuin opgehangen gaan worden, voor hen kan regelen? Ik stel voor dat we er kleine vlindertjes aan vast laten maken. Zo kan ik in de loop van de week toch allerlei taken van hen overnemen. En door op de dag van de uitvaart toch de touwtjes van de regie in handen te nemen, zorg ik ervoor dat er overzicht blijft. Zo kan de familie de uitvaartdag ten volle beleven terwijl de dag toch geheel volgens verwachting verloopt. Het was een mooie uitvaart.Â
Als ik de condoleancekaarten kom brengen in de week erna zijn ze bij hun moeder. Tevreden over de dag zijn ze allemaal. Jammer achteraf, zeggen de dochters, dat ze het proces voorafgaand aan de dag van de uitvaart zelf zo weinig bewust meegemaakt hebben, zo druk waren ze met het regelen van alle zakelijke kanten van de uitvaart. Als ze het over hadden mogen doen hadden ze niet alleen op de dag van de uitvaart meer in mijn handen gelaten, maar ook in de dagen voorafgaand aan de uitvaart. Het moment echter dat de vier kleine meisjes in hun fladderende, roze jurkjes om de kist heen dansend hun lied nogmaals zongen, staat scherp in hun geheugen. ‘In heel de wereld was er niemand zoals hij’.Â