Uitingen van kunst

Een bijzondere week heb ik met een gezin nadat vader na een lang ziekbed is overleden. De periode tussen overlijden en uitvaart is speciaal omdat het een kunstzinnig gezin blijkt te zijn. Dat uit zich in een bijzondere uitvaart waar diverse uitingen van kunst worden voorgesteld waarbij de vader centraal staat.

De twee dochters maken deel uit van een dansgezelschap en zij besluiten de uitvaartplechtigheid van hun vader luister bij te zetten met een voor deze gelegenheid geregisseerde dans. De choreograaf van hun dansgezelschap besluit de twee dochters te begeleiden tot een mooi eindresultaat. Het geeft de afscheidsdienst een heel bijzonder tintje. De zoon schrijft muziek en maakt muziek met een band. Hij maakt een speciaal arrangement voor de uitvaartplechtigheid van zijn vader en ik zie dat hij er troost uit put omin de voorbereidende periode daarmee bezig te zijn.

Een broer van de overleden man is beeldhouwer en hij heeft diverse beelden gemaakt waarvan besloten is die in de hal te tonen waar het afscheid plaatsvindt en op die manier de hal aan te kleden. De uitvaart vindt plaats in een oude bedrijfshal waar de beelden die tentoongesteld zijn, de muziek die de zoon met zijn band ten gehore geeft en de dans die de meisjes uitvoeren, een zeer persoonlijk tintje aan het afscheid geven. Aan het einde van de bijeenkomst gaat de kist met de overleden vader in de uitvaartbus en de familie neemt eromheen plaats. Met z’n allen brengen ze vader naar het crematoriumwaar geen plechtigheid meer plaatsvindt, maar waar de kist rechtstreeks naar de ovenruimte wordt gebracht door de familie. Daar nemen ze nog kort afscheid van hem.

Een maand na de crematie gaat de vrouw de as van haar overleden man ophalen. Van tevoren heeft ze me benaderd over wat ze zou kunnen doen met de as en ik kan haar van dienst zijn met iets heel passends. Een kunstenares die een schilderij maakt met gebruikmaking van as van de overledene. De kunstenares komt in enkele sessies samen met de nabestaanden tot een eindresultaat. De nabestaanden en zij werken dan samen aan het tot stand komen van een kunstwerk dat past in de geest van de overleden persoon en mensen die hiervoor kiezen ervaren het als zeer troostend om op deze manier bezig te zijn. De weduwe is er heel erg enthousiast over en ik breng haar in contact met de kunstenares. 

Enkele weken later belt de weduwe me op en vraagt me om eens te komen kijken naar wat ze gemaakt heeft. Ik ben onder de indruk als ik haar enkele dagen later bezoek. Een prachtig kunstwerk, een schilderij van de Kampina, het natuurgebied dat haar man zo graag bezocht, is het geworden. In het kunstwerk is de as van haar overleden man verwerkt; niemand die het ziet, ze hoeft het alleen te delen met mensen met wie ze het wil delen. Het proces van het maken heeft ze intens beleefd. Het resultaat is prachtig. Ik ben blij dat ik haar met deze kunstenares in contact heb kunnen brengen. Het past echt bij dit gezin om dit zo te hebben kunnen verwerken. Het is letterlijk verwerken om te verwerken. De weduwe vertelt dat ze enkele keren bij de kunstenares is geweest die het proces begeleidde. Ze hebben enkele malen enkele uren achter elkaar er samen aan gewerkt. De vrouw vertelt dat ze de ene keer volop heeft verteld over haar man en dat ze de andere keer zwijgzaam aan het schilderij werkte. Beide sessies heeft ze als heel prettig en troostend ervaren.