Mag ik u wat vragen?

Drie turven hoog was ze, met grote staalblauwe ogen. Ze had de hele dienst aan de hand van haar moeder gezeten en ik zag haar soms bezorgd opkijken naar het betraande gezicht. Om te troosten legde ze soms haar hoofd even tegen haar moeders schouder. Het raakte mij als ze elkaar liefdevol aankeken en hierdoor samen kracht vonden.

De oma was op hoge leeftijd overleden en had al haar wensen tijdig aangegeven. Haar wensen stonden op papier, maar zij had mij toch de laatste jaren, elk jaar weer, even koffie aangeboden. “Nog even wat nieuwe puntjes op de i zetten”, zei ze dan. De aanpassingen waren steeds marginaal, alleen de lijst met genodigden werd steeds korter. Ik merkte dat de betrokkenheid door het jaarlijks koffiedrinken, mij nu nog meer dan gebruikelijk beroerde. 

De kleine spruit, die nu in haar neus zat te peuteren, had ik voor het overlijden van haar oma nog niet gezien, maar gaf, hoe jong ook, de familie nu steun en vreugde. 

Mevrouw had in haar leven als vrijwilliger veel betekend voor de lokale zorginstelling en de directeur van het verzorgingshuis roemde haar daarvoor. Ze organiseerde voornamelijk knutsel- en activiteitenmiddagen. En hij eindigde met één van haar spreuken: “Als ik het niet kan maken, dan bestaat het niet”. 

Na de dienst volgde de uitgeleide naar de begraafplaats. Dit keer, ook weer zo mooi en waardig, op een door een prachtig paard voortgetrokken boerenkar. “Ik wil stijlvol naar mijn natuurgraf”, had ze steeds gezegd, “geen flauwekul met dure auto’s, gewoon zoals het vroeger ook ging”. De kleine had mij intussen in de gaten en fladderde steeds even om mij heen, de moeder vond het prima en haar aanstekelijke levensgenot veranderde de sfeer van de stoet. Ze pakte een grote kastanje op en poetste deze tot hij weer schoon was en glansde, daarna hield ze hem stevig in haar knuistje.

Na de laatste spreker aan het graf kwam ze naast mij staan, “Els van de uitvaart, mag ik u wat vragen?” zei ze. “Ik heb deze kastanje voor oma opgepakt, ze was er dol op en knutselde er vaak mee, maar ik weet niet of het mag.” Wat zou je dan willen doen, vroeg ik haar. “Vinden de heilige geesten van dit bos het goed als ik deze bij haar op de kist leg?“ Zo lief, ik moest even mijn emotie wegslikken. Ja, dat mag, zei ik. Dit is een natuurproduct en daar zijn zowel oma als de geesten van het bos heel blij mee. Ze pakte mijn hand en we deden drie stappen naar voren. “Lieve oma, heel hartelijk bedankt voor alle mooie cadeaus en lieve knuffels, deze kastanje zal samen met de geesten van het bos over u waken.” Ze legde de kastanje voorzichtig op de kist en een zonnestraal gaf hem al zijn glans. “Dag lieve oma”. 
Soms zeggen twee zinnen meer, dan een hele mooie speech.