Bloesemtakken

Ik zou een laatste wensengesprek hebben met een echtpaar. Meneer had nog maar een paar maanden te leven, zij wilden graag samen het afscheid vormgeven. De afspraak moest helaas uitgesteld worden, het ging ineens slechter en hij was opgenomen in het ziekenhuis. Twee dagen later werd ik opnieuw gebeld door de echtgenote; haar man was overleden.

"We gaan samen in het diepe springen", zei ze toen ik binnen stapte. Nadat ze me eerst over de gebeurtenissen van de afgelopen dagen vertelde, zetten we het een en ander op een rij. Haar man wilde graag in zijn eigen studeerkamer opgebaard worden tussen alle souvenirs van de vele reizen. Een andere, laatste wens van hem was om niet in een kist te liggen, maar in een lijkwade. Op hun vele reizen waren ze geïnspireerd geraakt door de zachte en natuurlijke uitstraling van een omhulling in stof. Dat betekende dat meneer opgebaard werd op een opbaarplank om daarna in een wade gewikkeld te worden. Alhoewel het mogelijk is om kant-en-klare lijkwades aan te schaffen, wilde ze er liever een zelf maken. Ze had al een lap van vijf meter gekocht in haar vaste stoffenwinkel. Diezelfde middag kwam hij thuis. Samen met een collega heb ik meneer verzorgd en gekleed. Toen wij bijna klaar waren, kwam mevrouw met de wade binnen en met de klusschragen van haar man. Of hij daar op mocht staan, dat vond ze wel passend, dit hoorde echt bij hem. Samen met mevrouw hebben we hem in de wade gelegd. Tot zijn hals was hij omhuld met de prachtige stof.

In die week kwamen er verschillende mensen afscheid nemen. Het was opvallend dat menigeen nog even z’n hand liet rusten op de zachte stof. Zonder de opstaande rand van een kist kon iedereen die rustig naast hem wilde zitten, hem goed zien. Op de ochtend van de uitvaart ontstond er een indrukwekkend ritueel rondom het definitief toedekken van meneer. Net als het sluiten van de kist een moment om met aandacht te beleven. De familie heeft daarna een mooi lint om de wade gewikkeld. De bloesemtakken uit de boomgaard van de buren pasten er verrassend mooi tussen. De weduwe vertelde mij later dat dit laatste moment thuis, met de familie, eigenlijk hun echte afscheid was geweest. Ook al hadden ze de Tibetaanse muziek, de rituelen, en de gedichtjes van de kleinkinderen met zorg uitgekozen; de crematieplechtigheid hebben ze niet echt bewust meegemaakt. De beeldopnamen die ze bij het crematorium standaard maken kwamen dan ook als een ware verrassing voor de familie. Zo kunnen ze nog eens terugkijken hoe het afscheid daar was gegaan. Van de laatste ochtend thuis hebben ze geen opnames nodig; dat beeld zullen ze nooit vergeten.